- TOLUS
- TOLUSnomen viri, a quo monti Capitolino seu Capitolio nomen; in eo enim cum fundainenta ponerentur aedis Iovis, caput Toli repertum, augurio fuit, Romam imperatricem fore. Structum est Capitolium quadratô saxô; Inchoavit illud Tarquinius Priscus, absolvit Superbus, dedicavit Horatius Pulvillus. Motis inter Syllam et Marium armis civilibus incensum est, Scipione et Norbanô Consulib. an. a dedicatione 424. postea a Q. Catulo reparatum rursusque dedicatum, Plin. l. 3. c. 5. l. 7. c. 28. l. 10. c. 22. l. 33. c. 1. et 3. et 12. l. 34. c. 7. Sueton. Caesare, c. 12. Sed interiectis annis 136. a Vitellianis denuo inceusum, Dio, l. 65. iterumque a Vespasiano reparatum est, Sueton. in eo, c. 8. Ausonius in Urbibus de Narbona, Epigr. 13. v. 15.Tantae molis erat, quantam non sperner et olimTarquinius Catulusque iterum postremus, et illeAntea qui statuit Capitolî culmina Caesar.Hîc sollenne iuramentum concipiebatur, Plin. l. 2. c. 7. praesertim, cum in acta Principum cives adigerentur Kal. Ian. Sollennia item hîc vota fiebant, Tertullian. l. de cor. Tactum fulmine Capitolium inter prodigia recensebatur, Cicer. de Divin. l. 1. Triumphantes curru illud conscendentes, peractô triumphô, convivium in Iovis templo instaurârunt: quod tamen alii in Capitolii porticibus factum esle contendunt. Coli hîc solita sunt omnium Deorum Dearum que simulacra, Liv. Dec. 1. l. 6. etc. Ad eius imitationem, in aliis quoque urbibus: Corinthi, Antiochiae, Tolosae, Narbone, etc. Capitolia a Romanis coloniis exstrui coeperunt, Vide in voce Colonia, et plura de Capitolio, apud Thomam Dempsterum, Antiq. Rom.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.